Zobacz temat
www.kepnosocjum.pl :: Kępno i okolice :: Gmina Bralin
 Drukuj temat
Historia Nosal.
mikehopfen
#1 Drukuj posta
Dodany dnia 05-06-2008 11:57
Postów:
Data rejestracji: 01.01.70

Historia


Dobra nosalskie datują się z XV w. Pierwsza historyczna wzmianka o Nosalach pochodzi z 04.12.1498 roku, kiedy to majątek ziemski nabył Jan Domasłowski z Domasłowa.
Później majątek odziedziczyli Trzcińscy z Trzcinicy herbu Oksza.
Pod koniec XV w. Nosale zaczęły należeć do wolnego stanowego państwa sycowskiego.
Od 1906 r. majątek ziemski przeszedł w posiadanie Marii i Alfreda von Zerboni di Sposetti (Maria von Zerboni di Sposetti z domu Klose (Klose - takie nazwisko figuruje na grobowcu vel Klein - takie nazwisko figuruje w genealogii rodziny) (21.12.1856-13.04.1930) i Alfred von Zerboni di Sposetti (23.09.1848-20.02.1920, zmarły w Sycowie). Byli oni wyznania ewangelickiego (grobowiec w Nosalach znajduje się na części dla ewangelików), chociaż przodkowie Alfreda von Zerboni di Sposetti byli katolikami. Rodzicami Alfreda byli: Mortimer von Zerboni di Sposetti, (ur. 18.10.1813, zm. 07.06.1870) i Albertine Laffert. Grobowiec Marii i Alfreda znajduje się na cmentarzu w Nosalach - kierunek Grębanin). Grobowiec jest wykonany z czarnego granitu. Po śmierci Marii i Alfreda majątek odziedziczyła ich córka Margarete Dorothea (ur. 24.11.1896 w Nosalach). Pierwszy jej mąż nazywał się Kaffka. Drugim mężem był Theo von Brauncik (ur. 13.02.1894 r. w Brnie), z którym zarządzali majątkiem do około 1944/45 roku. Wg danych genealogii rodu von Zerboni di Sposetti nie podaje się ich daty śmierci. Być może zginęli w zawierusze wojennej, uciekając przed frontem wschodnim.Majątek liczył wówczas około 400 ha (1600 mórg) ziemi. Obecnie ziemia majątku została rozparcelowana i sprzedana prywatnym właścicielom.
W spisie ludności z 01.12.1910 w Nosalach na wsi żyły 52 osoby i 156 we dworze. Współcześnie mieszka około 200 osób.
Dnia 18 stycznia 1920 roku na mocy postanowień traktatu wersalskiego Nosale należą terytorialnie do Polski. Włączone zostały do ówczesnego powiatu kępińskiego, leżącego w województwie poznańskim. Po wojnie w majątku ziemskim mieściło się Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Obecnie dworek wraz z zabudowaniami gospodarczymi jest własnością Michała Alberta z Łęki Mroczeńskiej. Nowy właściciel prowadzi prace renowacyjne w zespole dworskim.

Zabytki[/quote]

Najcenniejszym zabytkiem w Nosalach jest murowany dworek barokowy z 1803 r. (taka data widnieje na fasadzie od strony południowej; trudno ustalić czy jest to data rozpoczęcia budowy, czy zakończenia) wraz z zabudowaniami gospodarczymi. Dworek jest zbudowany na rzucie prostokąta i zwrócony frontem na południe. Posiada dach mansardowy dwuspadowy typu polskiego z naczółkami i jest pokryty czerwoną dachówką. Dworek jest parterowy, potynkowany z piętrowymi facjatkami oraz częściowo podpiwniczony. Szczyty facjat mają kształt falisty z wazonami na narożnikach. Fasada dworku jest dziewięcioosiowa. Od strony dworskiego podwórza weranda z tarasem balkonowym. Wnętrze posiada układ dwutraktowy z sienią. W sieni drewniana klatka schodowa z XIX wieku. W jednym z pokoi zachowany kominek z czarnego marmuru (strona wschodnia dworku). Dworek w 1964 r. został wpisany do rejestru zabytków powiatu kępińskiego.
Niegdyś na zwieńczeniu słupa bramy wjazdowej widniała data 1905 r. w formie proporca.
Od strony Mnichowic szczątkowe pozostałości po karczmie w formie zarysów fundamentów. Karczma została zburzona na początku lat 70.tych XX w.
Przed 1939 r. działała w Nosalach gorzelnia (zachował się budynek gorzelni z widocznym z oddali kominem z czerwonej cegły). Poważnych uszkodzeń w pomieszczeniach gorzelni dokonali w styczniu 1945 roku żołnierze armii radzieckiej z powodu zawartości zbiorników ze spirytusem, który chętnie pili.
W wiosce znajduje się budynek szkoły z 1857 roku. Szkoła czteroklasowa istniała tu do czerwca 1977 roku. Ostatnim nauczycielem uczącym w tej szkole był Benedykt Krzak (2008 rok). Potem budynek służył jako mieszkanie dla nauczycieli, w którym do 2002 r. mieszkali Marian (nauczyciel biologii i matematyki w szkole podstawowej w Nowej Wsi Książęcej) i Teresa Szpruch. Obecnie budynek jest niezamieszkały.
Na przeciw budynku szkolnego stoi kapliczka ku czci Matki Bożej (trudno ustalić wiek tej budowli).

Drzewostan dworskiego parku i okolicy


2 dęby bezszypułkowe - Quercus petraea - (około stukilkudziesięciu lat; 1 okaz przy starej gorzelni a drugi przy bramie wjazdowej na teren dworski.
1 wiąz szypułkowy - Ulmus laevis - (około stukilkudziesięciu lat; przy drodze na "Brodzisko"; (niegdyś w tym miejscu stał drewniany młyn). Drugi okazały wiąz rósł obok karczmy, ale w 2006 roku został ścięty z powodu uschnięcia.
Od bramy wjazdowej do dworku przy polnej drodze do Nowej Wsi Książęcej jest aleja jesionowa z początków XX w. Kończy się w okolicach remizy.
Park dworski - obecnie bez szczególnych okazów drzewostanu - kilkanaście drzew kasztanowca zwyczajnego - Aesculus hippocastanum - (dwa skupiska w parku po kilka sztuk oraz przy drodze do dworku i obok samego dworku), jesionów (Fraxinus), grabów - Carpinus (wschodni kraj parku obsadzony jest aleją jesionową), brzóz brodawkowatych - Betula pendula vel Betula verrucosa, wiązów - Ulmus laevis oraz grochodrzewu akacjowego (vel robinia akacjowa - potocznie zwana akacją) - Robinia pseudacacia.
W pierwszej połowie 2007 zostały wycięte drzewa owocowe z dworskiego sadu. Zachowało się jedynie kilka drzew orzecha włoskiego - Juglans regia.
Przed dworkiem rosły niegdyś (zostały wycięte): świerk srebrzysty - Picea oraz buk - Fagus.
Cmentarz w Nosalach jest obsadzony brzozami z tego samego okresu, co droga zwana potocznie "Brzozówką".

Lokalne słownictwo i nazwy


Berlinek - budynek należący do zabudowań majątku ziemskiego. Od kilkunastu lat mieści się w nim kaplica pw. Miłosierdzia Bożego.
Glinianki - naprzeciw cmentarza miejsce, gdzie niegdyś kopano glinę.
Pięciorak - budynek mieszkalny z białej cegły od strony Mnichowic.
Brzozówka - nazwa drogi wysadzonej brzozami między Nosalami a Żurawińcem.
Remiza - nazwa lasku należącego do majątku ziemskiego przy polnej drodze do Nowej Wsi Książęcej.
Hanobry vel Chanobry - nazwa Kolonii Grębanin II.
____________________________________________________

Źródło : www.wikipedia.pl

Edytowano 8razy, ostatnia edycja 2008-12-18 21:02:04


 
Przejdź do forum:
Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło
Monografia Kępna z 1815

Czytaj publikację


bądź pobierz książkę
(ok. 35MB)
Do zobaczenia Efka![0]
Kalendarz

Brak wydarzeń.

Złap nas w sieci NK  FB  BL  TVN24
Ostatnio na forum
Najnowsze tematy
· Leczenie AMD
· Magnesy stolarskie?
· Części samochodowe?
· prezent dla mamy
· Czy miał ktoś proble...
· Prezent dla taty
· Kępno.Węzeł kolejowy.
· Friederike Kempner -...

Losowe tematy
· Z dziejów Siemianic
· z dziećmi w Kępnie ...
· Kronika Szkoły w Cz...
· Powiat namysłowski ...
· Powstanie Warszawskie
Najwyżej oceniane zdjęcie
Brak głosów w tym miesiącu
44,376,100 unikalne wizyty